Tuy nhiên, bên cạnh sự ủng hộ của đại bộ phận xã hội, Nghị định 147 cũng gặp phải sự chống phá gay gắt từ phía các thế lực phản động, thù địch, phần tử cơ hội chính trị. Trên trang mạng xã hội của các tổ chức thù địch, phản động, xuất hiện dày đặc những thông tin xuyên tạc, đánh đồng việc Chính phủ ban hành Nghị định 147 là “siết” quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí. Chúng rêu rao rằng, định danh tài khoản mạng xã hội sẽ “bóp nghẹt tự do ngôn luận”; vu cáo “chính quyền luôn muốn kiểm soát phát ngôn của người dân”; “đàn áp, bỏ tù những người bất đồng chính kiến”… Một số bài viết cho rằng, “chỉ có ở Việt Nam mới vẽ ra định danh cá nhân”, quy kết “dưới chế độ cộng sản, viễn cảnh u ám bao trùm lên người dân”! Từ đó, kích động người dân “không chấp hành Nghị định”, “bất phục tùng chế độ”, “đấu tranh đòi dân chủ, nhân quyền”. Một số hãng truyền thông định kiến như RFA, VOA… còn làm phóng sự, clip để xuyên tạc, phủ nhận, kêu gọi mọi người “bất tuân Nghị định”. Đây là những nhận định phiến diện, thiếu căn cứ và xuyên tạc bản chất pháp lý của Nghị định 147/2024/NĐ-CP.

Những bài viết định hướng dư luận xã hội nhằm công kích Nghị định 147 được các trang Facebook phản động, chống phá thường xuyên đăng tải

          Theo nghiên cứu của hãng bảo mật Kaspersky, ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương, cứ 10 người dùng thì có 3 người thừa nhận đang sở hữu tài khoản mạng xã hội không dùng tên và ảnh thật, không có thông tin nhận dạng cá nhân. Trong đó, mạng xã hội có số người dùng giấu danh tính nhiều nhất là Facebook (chiếm đến 70%), tiếp theo là Youtube và Instagram. Ở nước ta, mạng xã hội phát triển nhanh chóng, trở thành nhu cầu không thể thiểu của nhiều người. Theo Bộ Thông tin và Truyền thông (Bộ TT&TT), tính đến ngày 30/6/2024, số người dùng Zalo hàng tháng là 76,5 triệu người dùng; số người dùng Facebook là 72 triệu, Youtube đạt 63 triệu và Tiktok là 67 triệu người dùng. Với cơ chế kiểm duyệt lỏng lẻo, mạng xã hội đang là “mảnh đất màu mỡ” cho nhiều kẻ xấu lợi dụng giả mạo tài khoản để ăn cắp thông tin, lừa đảo chiếm đoạt tài sản hay đăng những nội dung xấu độc ảnh hưởng đến đời sống người dân, gây mất an ninh, an toàn, vi phạm trật tự quản lý xã hội và pháp luật. 

          Vì vậy, Nghị định 147 ra đời và yêu cầu các nền tảng mạng xã hội phải thực hiện xác minh danh tính người dùng thông qua số điện thoại hoặc số định danh cá nhân nhằm ngăn chặn tài khoản ảo - một trong những nguyên nhân chính khiến tình trạng tội phạm và vi phạm pháp luật trên không gian mạng ngày một gia tăng là hoàn toàn cần thiết. Quy định này không yêu cầu công khai danh tính của mỗi cá nhân cũng như tổ chức trên không gian mạng mà nhằm đảm bảo mỗi tài khoản mạng cần được gắn với một chủ thể nhất định nhằm nâng cao ý thức và trách nhiệm của chủ thể quản lý khi tham gia tương tác trên không gian mạng. Dữ liệu của người dùng vẫn được bảo vệ theo quy định của pháp luật Việt Nam và các tiêu chuẩn quốc tế như Công ước quốc tế về các quyền dân sự và chính trị (ICCPR).

          Nhìn sang các quốc gia trên thế giới, quy định về xác minh danh tính cũng đã được áp dụng từ lâu trong quản lý nhà nước. Chẳng hạn, ở EU, có đạo luật Digital Services Act (DSA) buộc các nền tảng mạng xã hội phải có cơ chế xác minh người dùng, đặc biệt với các tài khoản thương mại và tài khoản có ảnh hưởng. Dữ liệu người dùng phải được cung cấp cho cơ quan chức năng khi có yêu cầu hợp pháp. Hay GDPR (General Data Protection Regulation) quy định bảo vệ dữ liệu cá nhân, nhưng không cấm việc xác minh danh tính nếu điều này cần thiết để ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật. Tại Trung Quốc, để có được tài khoản xã hội, người dân phải đăng ký với cơ quan chức năng với các nội dung: Tên thật, số chứng minh nhân dân, số điện thoại di động thật. Người dân không được sử dụng mạng xã hội nước ngoài mà chỉ được sử dụng mạng xã hội nội địa như Sina Weibo, Wechat, Tencent QQ, Douyin… Thậm chí, nhiều tài khoản mạng xã hội còn liên kết với tài khoản ngân hàng của cá nhân đó để tạo mã quét QR, dùng cho thanh toán các chi phí trong cuộc sống.

          Như vậy, có thể thấy rõ ràng luận điệu quy kết “Chính phủ Việt Nam thắt chặt kiểm soát mạng xã hội” là vu khống. Nghị định 147 không hạn chế quyền tiếp cận thông tin hay ngăn cấm bày tỏ ý kiến chính đáng, mà chỉ kiểm soát các hành vi vi phạm pháp luật, như phát tán tin giả, lừa đảo trực tuyến, hoặc kích động. Việt Nam không áp đặt các biện pháp kiểm duyệt toàn diện hoặc cấm đoán truy cập các nền tảng quốc tế. Quy định này tập trung vào bảo vệ lợi ích của người dùng và đảm bảo trách nhiệm trên không gian mạng.

          Bên cạnh đó, Nghị định 147 hoàn toàn không hề “Hạn chế tự do ngôn luận. Công ước ICCPR (Điều 19) khẳng định quyền tự do ngôn luận có thể bị giới hạn hợp lý để bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự công cộng và quyền của người khác. Nghị định 147 hoàn toàn phù hợp với tiêu chí này. Người dùng vẫn được tự do bày tỏ ý kiến trong khuôn khổ pháp luật, miễn là không vi phạm các quy định về nội dung độc hại hoặc gây nguy hiểm cho cộng đồng.

          Quy định xác minh danh tính giúp giảm thiểu tình trạng tài khoản ảo, vốn là nguồn gốc của các hành vi lừa đảo, phát tán tin giả và quấy rối trực tuyến.Nghị định khuyến khích trách nhiệm cá nhân và tổ chức trong việc sử dụng mạng xã hội, góp phần tạo ra một môi trường trực tuyến minh bạch, đáng tin cậy. Nghị định 147 không phải là biện pháp "đơn phương" của Việt Nam mà tuân theo xu hướng quốc tế trong quản lý không gian mạng và bảo vệ người dùng. Ngoài ra, Nghị định 147 còn bao hàm nhiều quy định nhằm bảo vệ người dùng mạng, đặc biệt là những đối tượng cần được bảo vệ đặc biệt như: trẻ em, người vị thành niên…

          Trước những thông tin, luận điệu xuyên tạc, quần chúng nhân dân cần tỉnh táo, tìm hiểu kỹ các quy định của pháp luật. Thực hiện hiệu quả Nghị định 147 là nền tảng để bảo vệ không gian mạng an toàn, văn minh và thúc đẩy sự phát triển bền vững của xã hội số tại Việt Nam.

Nguyễn Nhật Anh - CAH Tiên Lữ