Dịp Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024 đang đến gần, các đối tượng lừa đảo hoạt động với nhiều hình thức, thủ đoạn tinh vi, trong đó phổ biến các đối tượng sẽ gọi điện thoại tự xưng là cán bộ Công an thông báo chưa làm định danh điện tử mức 2 hoặc có thư mời, triệu tập của Công an, Tòa án… vì đang liên quan trong đường dây rửa tiền, buôn bán ma túy xuyên quốc gia hiện đang có lệnh bắt tạm giam và gửi hình ảnh lệnh bắt tạm giam giả mạo cho bị hại. Quá trình trao đổi, đối tượng sẽ dò hỏi thông tin cá nhân như họ tên, ngày tháng năm sinh, số CMND/CCCD, địa chỉ cư trú… Có thể đối tượng sẽ gọi videocall có hình ảnh để cho bị hại thấy đang nói chuyện với Công an, Tòa án, Viện kiểm sát - đây là hình ảnh được lấy trên mạng, gán ghép vào để tin là thật.
Chuyển tiền qua ATM là một trong những phương thức phổ biến, được nhiều người sử dụng hiện nay.
Các đối tượng yêu cầu bị hại rút tiền trong tài khoản hoặc vay, mượn để chuyển đến số tài khoản do đối tượng chỉ định để phục vụ việc kiểm tra và cam kết sẽ hoàn trả lại sau khi kiểm tra xong. Khi bị hại chuyển tiền, đối tượng chiếm đoạt và cắt liên lạc. Hoặc các đối tượng yêu cầu bị hại đứng tên mở tài khoản ngân hàng nhưng đăng ký sử dụng Internet Banking với số điện thoại là do đối tượng cung cấp. Khi bị hại chuyển tiền, đối tượng lập tức chuyển tiền vào tài khoản khác và chiếm đoạt.
Một lưu ý khác là đối tượng lừa đảo sử dụng công nghệ Deepfake tạo ảnh động video giả mạo với gương mặt, âm điệu giọng nói và cách xưng hô như người thân, bạn bè của người dùng mạng xã hội. Bọn chúng nhắn tin vay mượn, chuyển tiền, mua thẻ điện thoại,… theo kịch bản sẵn có. Trong một số trường hợp, đối tượng chiếm đoạt tài khoản mạng xã hội của người dùng để trực tiếp nhắn tin cho các nạn nhân trong danh sách bạn bè. Để tạo lòng tin với nạn nhân, đối tượng truyền tải Deepfake video có sẵn lên kênh, khiến nạn nhân nhận ra hình ảnh và giọng nói của người quen và nhanh chóng chuyển tiền theo yêu cầu của đối tượng. Khi nhận được các cuộc gọi như trên thì cũng nên tỉnh táo, gọi điện thoại cho người thân ngay khi nhận được để xác nhận.
Trong các ngày nghỉ Tết từ ngày 08/02/2024 đến ngày 14/02/2024 (ngày 29/12/2023 âm lịch đến mùng 5 Tết) các dịch vụ ngân hàng điện tử Internet Banking, Mobile Banking và hệ thống ATM vẫn hoạt động bình thường.
Nhu cầu mua sắm dịp Tết tăng cao, nhiều người đổ dồn đi mua đồ, thanh toán qua hệ thống Internet Banking, Mobile Banking có thể dẫn đến tình trạng hệ thống tạm dừng, gặp sự cố gián đoạn, nhiều người phải chuyển tiền nhiều lần nhưng hệ thống không báo số tiền đã chuyển, số dư còn lại. Trong lúc đó, cần bình tĩnh sử dụng tiền mặt chi trả hoặc sử dụng tài khoản của ngân hàng khác để chuyển tiền, đồng thời chụp lại màn hình giao dịch chuyển tiền, thông báo với cửa hàng, siêu thị về việc đã chuyển tiền và thông báo với ngân hàng về nội dung trên để có thể hoàn trả số tiền đã chuyển nhiều lần.
Việc mua sắm trên mạng tiện lợi và ngày một phổ biến, khi thanh toán trực tuyến, nên chọn phương thức chuyển tiền liên ngân hàng nhanh 24/7, để người nhận được chuyển khoản luôn và nên chọn các ứng dụng, website uy tín, tuyệt đối không cung cấp tên truy cập, mật khẩu, mã OTP hay số thẻ tín dụng, CCCD... cho bất kỳ ai, dưới bất kỳ hình thức nào tránh trường hợp kẻ gian chiếm đoạt tài khoản sử dụng mục đích phi pháp.
Lượng người rút tiền tại cây ATM dịp Tết là rất đông, vì vậy có thể xảy ra tình trạng giao dịch quá tải, dẫn đến hiện tượng cây ATM nuốt thẻ, không nhả tiền hoặc hết tiền. Mọi người nên bình tình, nhanh chóng liên hệ tới số điện thoại dường dây nóng của ngân hàng ngay để được hỗ trợ. Chú ý, khi thực hiện rút tiền mặt tại các cây ATM không nên rút vào thời điểm đêm muộn, rút số tiền lớn rất dễ bị các đối tượng xấu cướp, trấn lột; đồng thời khi rút tiền, mọi người cũng cần lưu ý quan sát kỹ cây ATM trước khi giao dịch đề phòng việc kẻ gian lắp thiết bị ghi hình hoặc quét thông tin thẻ ở một số vị trí như camera, khe đọc thẻ, bàn phím,...
Khi phát hiện dấu hiệu nghi vấn hoặc thiết bị lạ tại cây ATM thì ngừng giao dịch ngay lập tức. Trong quá trình rút tiền, không nên rời đi trước khi cây ATM, nhả hết tiền và lưu ý đếm lại số tiền rút được.
Nếu có nghi vấn liên quan hành vi lừa đảo đối với giao dịch ngân hàng hoặc bị mất thẻ, thì ngay lập tức ngừng giao dịch, gọi điện tới đường dây nóng của ngân hàng để khóa thẻ kịp thời; truy cập ứng dụng ngân hàng nhanh chóng khóa thẻ.
Phạm Quốc Thọ - CAX Hải Triều